Angst komt voort uit negatieve ervaringen, gedachten en/of emoties. En ergens zit de angel, de boosdoener, de veroorzaker van jouw angst. En daar wil je grip op krijgen, tuurlijk. Want als je eenmaal wéét waar je angst vandaan komt, dan kunt je hem ook vastgrijpen. Dan kun je die angel eruit ritsen. En dan ben je, hè hè, eindelijk van je angstklachten verlost. Denk je. Hoop je.
Vaak werkt het zo. Je kunt inderdaad van je angst afkomen met bepaalde technieken, waarmee de angel eruit gehaald wordt. Maar soms werkt het niet zo. Ik hoor regelmatig van klanten dat ze al van alles geprobeerd hebben… en toch, tóch zit die angel er nog steeds in. Toch kampen ze dan nog steeds met negatieve gedachten, depressies… en vooral angst.
In therapie
Waren het dan de verkeerde methodieken, therapieën, therapeuten of coaches? Zou kunnen natuurlijk. Je gaat ook niet met kiespijn naar een masseur. En ook belangrijk (zeker bij mentale klachten) – er moet een vertrouwensband zijn. Want als jij bij een hork van een therapeut loopt met wie je to-taal geen klik hebt, dan zal het resultaat nihil zijn. Daarom ben ik er altijd fel tegenstander van geweest dat mensen in de ggz “iemand toegewezen kregen”, zonder enige inspraak. En vaak konden ze achteraf niet zomaar switchen, of ze kwamen weer onderaan de wachtlijst terecht. Top-down hulpverlening. En vaak was er uiteindelijk helemaal geen sprake van hulpverlening. ☹
Onzichtbare angel
Wat nou, als je die angel niet kunt vinden? Of – dat je hem wel gevonden hebt, maar hem er niet uit hebt kunnen halen? Of dat je dacht dat ie eruit was, maar je nog steeds last hebt van angst? Voor veel mensen herkenbaar. Voor mij was het dat zeker. Ik wist heus wel waar mijn angsten vandaan kwamen. Daar was ik voor in meerdere therapieën geweest, maar nog steeds… helaas. De angst bleef. Onderhuids kroop hij verder, als een geniepige slang, die zich zo nu en dan een tijdje verstopte, maar dan toch weer ineens, sissend, met zijn felle gemene oogjes, tevoorschijn kwam.
Overgedragen angst
Het heeft een tijdje geduurd voordat ik erachter kwam wat er – in mij – nog meer speelde. Ik kampte met overgedragen angst; angst die eigenlijk niet van mij was. Angst die was “ingebakken” in mijn onderbewuste, en zelfs fysiek lag opgeslagen in mijn cellen. Angst van anderen. Angst uit mijn systeem, mijn familiesysteem. Angst die ik enerzijds had meegekregen in mijn opvoeding, dus die ik als zodanig nog wel kon plaatsen. Mijn ouders, die me op bepaalde vlakken heel klein hadden gemaakt. Niet bewust en bedoeld natuurlijk, maar het was wel de realiteit. En anderzijds ook angst die nóg verder terugging, en waar ik met mijn gedachten ook geen grip op had. Angst van mijn voorouders, mijn familielijn, mijn grootouders, overgrootouders en nog verder terug.
De gedachte dat angst niet per se van jou hoeft te zijn, kan verlichtend werken. Immers, dan hoef je er ook niet per se verantwoordelijk voor te voelen. Het komt niet door jou, het is niet jouw “schuld”. Toch bleef ik er zelf nog lang mee belast. Hoe dat komt, en hoe ik dat stuk van me afgeschud heb, vertel ik de volgende keer.
