Afgelopen week kreeg ik weer verschillende mailtjes met een kritische toon. Daar houd ik van, dat vooropgesteld. Als ik zelf niet kritisch en assertief was geworden (en vooral zélf was gaan nadenken), had ik waarschijnlijk nu nog in de ggz rondgelopen.
Verdienmodel
Met een oud-collega had ik het wel eens over het “verdienmodel” van de ggz. Cliënten eerst bestempelen met een diagnose (die zooo vaak achteraf niet blijkt te kloppen!), om hen vervolgens ook zo te gaan behandelen, inclusief betutteling. Ondertussen gaan cliënten zich er naar gedragen, met alle schade van dien. Zeker als blijkt dat je diagnose toch niet klopte. Oeps, daar gaat je identiteit…
Of cliënten oplappen met kortdurende interventies, om ze vervolgens weer naar huis (lees: met een kluitje het riet in) te sturen.
Of mensen op een andere manier in hun patiëntrol te houden (pillen!), hun kwetsbaarheid blijven bevestigen, noem maar op. Tja, dan wordt het een selffulfilling prophecy. Goed om al die goedbedoelende hulpverleners aan het werk te houden, maar of het echt helpend is voor cliënten? Meestal niet.

De weter en de niet-weter
De top-down werkwijze van de meeste “professionals” is in mijn optiek per definitie niet helpend. De arrogantie van de ‘weter’ (de hulpverlener; die heeft ervoor gestudeerd en weet wat goed voor jou is) tegenover de ‘niet-weter’ (de cliënt, die hulpbehoevend is en dus per definitie in een underdogpositie verkeert) domineert nog steeds de psychiatrie. En erger nog: omdat alom wordt aangenomen dat dáár de kennis zit, wordt de psychiatrie ook als primaire kennisbron beschouwd (bijvoorbeeld door de overheid en zorgverzekeraars) als het gaat om geestelijke gezondheid. Er zijn veranderingen, maar die gaan tergend langzaam. En ik kan het weten, want ik heb er jarenlang in gewerkt. Je raad het al, met heul veul ergernissen… Echte bottum-up innovaties (zoals de inzet van ervaringsdeskundigen) werden ingelijfd in het grote, logge ggz-systeem. Binnen no-time waren de meeste ervaringsdeskundigen halve hulpverleners (en goedkope krachten). Weg innovatie.
