Gisteren was het Halloween. En of je er nou van houdt of niet, van oorsprong is het een nogal ‘scary’ feest. De naam ‘Halloween’ komt van All Hallows Eve; Allerheiligenavond – de avond voor Allerheiligen op 1 november. Het Keltische kalender begon ook op 1 november, dus Halloween was een soort oudejaarsavond. De Kelten geloofden dat op die dag de geesten van alle gestorvenen van het afgelopen jaar terugkeerden om iemands lichaam in bezit te nemen voor het komende jaar. Ze kwamen af op het voedsel dat voor hen werd neergelegd voor de huizen. Maar omdat er ook boze geesten tussen konden zitten, droegen de Kelten maskers om die af te weren.
Maskers, uit angst voor boze geesten, aldus de traditie. Maar kennen we die niet allemaal? Ik bedoel natuurlijk niet de letterlijke, zichtbare maskers, maar de figuurlijke maskers. Die we gebruiken om ons te beschermen tegen pijn en ongemakken, tegen confrontaties en angst. Wanneer iemand je gekwetst heeft of wanneer je een pijnlijke blamage hebt moeten ondergaan. Wanneer je vroeger gepest werd, of wanneer je ooit misbruikt bent. Wanneer je ouders een vechtscheiding hadden en jij het kind van de rekening was. Wanneer je gedumpt bent door je ex, die er vandoor ging met een ander. Allemaal situaties waarin je beschadigd bent geraakt. Waar je emotioneel mee moet zien te dealen. En waarin je maskers hebt gecreëerd.
Oude pijn
Een zelf gecreëerd masker kan een bepaald gedrag zijn dat jou helpt om met die pijn of angst om te gaan. Maskers zijn dus een vorm van bescherming. Ze zijn dus wel degelijk helpend, zeker vlak nadat de pijnlijke wond is ontstaan. Maar ook later kunnen ze goed van pas komen. Want zonder zo’n masker is er een ‘open wond’. Zonder een masker kun je bepaalde situaties, waarin je weer geconfronteerd wordt met die oude pijn, niet aan. Tenminste, dat denk je (onbewust). Na verloop van tijd wordt een masker een vaste gewoonte of onderdeel van jou. Het is zo gewoon geworden om je op een bepaalde manier te gedragen, dat het ‘bij je hoort’.
Ook voor angsten hebben we vaak maskers gecreëerd. En angst kan zelf ook een masker zijn. Want angst is meestal niet echt van jou. Angst komt ergens vandaan, tuurlijk. Maar het hoort niet oorspronkelijk tot jouw identiteit. Angst is een functionele emotie die we als mens hebben om onszelf te beschermen in stressvolle situaties, zoals die tijger die ineens voor je neus staat. Maar meestal is angst weinig functioneel. Weliswaar ontstaan in een moeilijke situatie, maar daarna onbewust aangehouden. Terwijl hij feitelijk niet meer nodig was.
Angst laat zich vaak makkelijk triggeren, in een ‘actie-reactie vanzelfsprekendheid’.
Kun je er vanaf komen? Ja, dat kan.
